شهسواری می گوید ادبیات ژانری بعد از انقلاب به فراموشی سپرده شد

اسکان نيوز: شهسواری رمان‌نویس، منتقد و روزنامه‌نگار در تازه‌ترین پروژه خود با همکاری موسسه انتشارات هیلا مجموعه‌ای را با عنوان احیای ژانرهای فراموش‌شده در رمان فارسی را که تاکنون چهار جلد آن منتشر شده آغاز کرده است.
«مرداد دیوانه» نوشته محمدحسن شهسواری در ژانر تریلر جنایی، «جمجمه جوان» نوشته لاله زارع در ژانر جنایی معمایی، «خاک آدم پوش» نوشته ضحی کاظمی در ژانر فانتزی تاریخی و «کاج ها وارونه اند» نوشته سامان نورایی در ژانر تریلر روانشناسانه، چهار جلد اولی این مجموعه هستند.

ادبیات ژانری در همه جای دنیا ادبیات غالب است
به گفته شهسواری ادبیات ژانری در همه جای دنیا به لحاظ کمیت ادبیات غالب است، در واقع جریان اصلی ادبیات ژانری است و جریان فرعی، رمان ادبی است که به نام ادبیات روشنفکری می‌شناسیم. در ایران عکس این موضوع است و جریان اصلی در این سال‌ها همان جریان فرعی ادبیات شده است. ضمن این‌که از یک سو جریان اصلی ادبیات ما، مدام لذت بردن از متن را تقبیح کرده و از سمت دیگر آثاری که برای لذت بردن خواننده نوشته شده‌اند آثار سطح پایینی بوده‌اند. ادبیات ژانری در ایران در قبل از انقلاب با وجود غلبه رمانس، آثاری در ژانرهای پلیسی، جاسوسی، ترسناک، تاریخی و ... وجود داشت اما در دو سه دهه‌ گذشته متاسفانه جریان ادبیات ژانری به رمانس محدود شده است. به دلیل این کمبود کارگاه‌های رمانم را هم به این سمت سوق دادم.
او در ادامه می‌گوید: مهم‌ترین ویژگی هر داستان، علی الخصوص داستان ژانری جذابیت و کشاندن مخاطب به دنبال خود است. سایر اهداف در درجه دوم قرار دارد، عمق داستان و تکنیک‌های داستان‌نویسی همگی در مرتبه بعدی قرار دارند. رمان ژانر در همه دنیا برای مخاطب نوشته می‌شود و اگر فروش نرود شکست خورده است و شانسی ندارد. در حالی‌که شما می توانید کتابی بنویسد در حوزه ادبی که فروش نرود و جایزه‌های متعددی از انجمن‌های ادبی دریافت کنید.
ژانرنویسی واقعا کار بسیار سختی است و به تجربه، هوش و فراست نیازمند است. همچنین باید یک میزان قابل قبول از امنیت شغلی و بازار و مخاطب پیگیر وجود داشته باشد که بتوان به نتیجه خوب رسید. ما این عوامل را نزدیک به چهار دهه است که نداشتیم.
از نظر شهسواری رونق ادبیات ژانری در گرو نگارش و چاپ مستمر و زیاد این آثار است. زیرا که با چهار اثر ما که اتفاقی رخ نمی‌دهد. باید حدود 30، 40 اثر که از حداقل‌هایی برخوردار هستند به مخاطب عرضه شود تا مخاطب به آن اعتماد کند. این مجموعه ادامه دارد و سه کار دیگر هم برای چاپ آماده شده است
«مرداد دیوانه» یک تریلر جنایی شهری
تریلرها بر رازگشایی، تعلیق و کشش داستان مبتنی هستند. من فکر کردم که با پی رنگ انتقام می‌توان یک رمان شهری امروزی نوشت. می‌خواستم از تهران امروز و تنوع مکانی در آن بهره بگیرم.
در کل کار سختی بود و نیاز به یک پلات خیلی دقیق داشت. نکته دوم حضور یک راوی زن در داستان بود که نسبت به تمام راویان زنی که در ادبیات مان داریم بسیار پر تحرک است. زنی به این شکل کم داشته ایم.

مخاطبان نسبت به آثار نویسندگان بی‌اعتماد شده‌اند.
شهسواری می‌گوید دلیل اصلی این بی اعتمادی بدون شک ممیزی است، و گرنه ما در این مملکت کتاب «چراغ‌ها را من خاموش کنم» داشته‌ایم که 16 سال پیش منتشر شده و هفتاد و شش چاپ خورده است. ما در جهان هم کتاب‌های اینطوری کم داریم. گاه حتی ممیزی در رمان با تیراژ پانصدتایی، سخت‌تر از تلویزیون با مخاطب میلیونی است. من بارها گفته‌ام ممکن است از امروز ممیزی برداشته شود و ما شاهکاری نبینیم ولی تا وقتی که ممیزی این قدر نادرست و ناصحیح وجود دارد هر بحثی که درباره مشکلات بازار نشر می‌کنیم هیچ فایده و نتیجه‌ای ندارد.
.